Năm 2024 được Chính phủ xác định là năm bứt phá, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi các Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển KTXH 5 năm 2021 - 2025, tạo động lực cho các năm tiếp theo để thực hiện thành công các mục tiêu kế hoạch 05 năm 2021-2025. Bám sát chủ đề điều hành của Chính phủ “Kỷ cương trách nhiệm, chủ động kịp thời, tăng tốc sáng tạo, hiệu quả bền vững". Toàn Ngành tài nguyên và môi trường đã bám sát tình hình thực tiễn, phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo, chủ động, linh hoạt trong triển khai các chủ trương, chính sách, pháp luật; kịp thời trong phản ứng chính sách để giải quyết những vấn đề vướng mắc phát sinh trong phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh. Trong đó, toàn Ngành đặt trọng tâm vào đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật; tổ chức lập và triển khai thực hiện các quy hoạch; tiếp tục đề xuất các giải pháp, khơi thông các điểm nghẽn nhằm quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài nguyên, phục vụ trực tiếp cho quá trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Nhiều kết quả nổi bật của Ngành TNMT trong năm 2024
Trong năm 2024, bám sát chỉ đạo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, toàn Ngành đã rất nỗ lực, quyết liệt trong giải quyết công việc, bảo đảm các hoạt động quản lý nhà nước của Bộ, của Ngành được nhịp nhàng, thông suốt. Nhiều kết quả quan trọng đã được lãnh đạo Đảng, Nhà nước ghi nhận và Nhân dân đánh giá cao, trong đó nổi bật là:
Công tác hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật tiếp tục được tập trung thực hiện, qua đó tạo lập hệ thống pháp luật về TN&MT ngày càng đồng bộ, thống nhất. Công tác cải cách TTHC được thực hiện mạnh mẽ, thực chất, rút ngắn thời gian thực hiện cả ở Trung ương và địa phương.
Toàn Ngành đã chủ động đề xuất và tổ chức thực hiện các giải pháp để đảm bảo các yếu tố đầu vào cho nền kinh tế như đất đai, sản xuất, tài nguyên nước, thông tin, số liệu khí tượng thủy văn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh, đối ngoại của đất nước.
Hiệu quả thực thi chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường; trách nhiệm của chính quyền các cấp, doanh nghiệp, nhà đầu tư và nhận thức của người dân đối với các vấn đề về môi trường và ý thức bảo vệ môi trường ngày càng được nâng cao.
Tích cực, chủ động triển khai đồng bộ các chiến lược, kế hoạch về ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng công bằng. Làm tốt công tác dự báo, cảnh báo thiên tai, các hiện tượng thời tiết cực đoan, diễn biến tình hình khí tượng thủy văn trên phạm vi cả nước, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện các giải pháp ứng phó; nhất là cơn bão số 3, có cường độ và phạm vi ảnh hưởng rất lớn trong nhiều năm trở lại đây.
Thực hiện có hiệu quả phương châm hướng về địa phương, cơ sở để giải quyết kịp thời các vấn đề đặt ra từ thực tiễn. Tăng cường sự phối hợp, huy động sự vào cuộc, tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội trong việc quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu trong Ngành TN&MT tiếp tục được quan tâm đẩy mạnh, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, cung cấp dịch vụ công, giải quyết TTHC cho người dân và doanh nghiệp.
Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật tiếp tục là điểm sáng, nổi bật của Ngành TN&MT, Bộ đã tổ chức triển khai đầy đủ, nghiêm túc các chỉ đạo của Trung ương; hệ thống pháp luật tiếp tục được hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước của Ngành TN&MT. Trong năm 2024, Bộ đã hoàn thành việc xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành 15 văn bản, gồm: 03 Luật (Luật Đất đai năm 2024; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của một số Luật, cho phép Luật đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành sớm hơn 05 tháng, kể từ ngày 01/8/2024; Luật Địa chất và Khoáng sản năm 2024); 02 Nghị quyết của Quốc hội về quản lý đất đai; 09 Nghị định, 01 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; ban hành theo thẩm quyền 36 Thông tư. Tại các địa phương, cơ quan chuyên môn về TN&MT đã tham mưu, trình HĐND và UBND cấp tỉnh ban hành các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) liên quan tạo lập hệ thống pháp luật về TN&MT ngày càng đồng bộ, thống nhất, đi vào cuộc sống (Đến nay, 63/63 tỉnh, thành phố đã ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai năm 2024 theo thẩm quyền của địa phương). Bộ đã đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật để kịp thời tổ chức triển khai các chính sách, pháp luật mới về TN&MT.
Hoàn thành xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt các quy hoạch quốc gia, quy hoạch ngành, Bộ đã trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đầy đủ 08/08 quy hoạch cấp quốc gia; trong đó có những quy hoạch mang tính chất nền tảng (Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, Quy hoạch không gian biển quốc gia). Qua đó tạo lập hành lang pháp lý thống nhất, đồng bộ nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về TN&MT. Ngoài ra, Bộ đã hoàn thành, trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt 10/15 quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành.
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống tổ chức bộ máy đáp ứng yêu cầu công tác quản lý Nhà nước của Ngành. Bộ đã tích cực, chủ động, khẩn trương tổ chức thực hiện Kế hoạch của Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo của Chính phủ về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 6 khoá XII.
Đẩy mạnh cải cách hành chính; đơn giản hóa, nâng cao hiệu quả giải quyết TTHC, Bộ đã thực hiện phân cấp triệt để, tối đa; đơn giản hóa quy trình, thủ tục, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết TTHC; việc giải quyết TTHC trong lĩnh vực TN&MT cơ bản được thực hiện ở địa phương, Bộ tập trung hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện và giải quyết các vấn đề phức tạp, mang tính liên vùng, liên ngành. Đẩy mạnh việc thực hiện TTHC trên môi trường điện tử. Chỉ số cải cách hành chính trong lĩnh vực TN&MT ở địa phương tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực.
Đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; Bộ đã tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc từ thực tiễn; xử lý các yêu cầu về giám định và định giá tài sản phục vụ công tác tố tụng.
Tích cực, chủ động, thực hiện hiệu quả công tác đối ngoại, tham gia có trách nhiệm vào các cơ chế hợp tác, đón đầu các cơ hội từ xu thế phát triển.
Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cho Ngành.
Quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn lực tài nguyên đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội: Phân bổ hợp lý, sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai; Hoàn thiện chủ trương, chính sách, pháp luật về tài nguyên nước, tập trung triển khai các giải pháp đảm bảo an ninh tài nguyên nước; Phát huy vai trò nguồn lực khoáng sản, đáp ứng nguồn cung về nguyên vật liệu xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược; Tiếp tục hoàn thiện thể chế, tăng cường điều tra cơ bản tài nguyên, môi trường biển.
Chủ động phòng ngừa, kiểm soát chặt chẽ các nguồn gây nguy cơ ô nhiễm; triển khai quyết liệt các giải pháp bảo vệ môi trường nước, không khí, xử lý chất thải rắn sinh hoạt.
Nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo kịp thời, chính xác các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Triển khai các chủ trương, giải pháp chuyển đổi xanh, giảm phát thải, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu.
Thực hiện nhiệm vụ quản lý biên giới, địa giới; tập trung hiện đại hóa công tác quản lý dữ liệu thông tin địa lý quốc gia.
Ứng dụng công nghệ viễn thám phục vụ quản lý, giám sát TN&MT.
Hội nghị tổng kết công tác năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Ngành Tài nguyên và Môi trường. Ảnh: Vũ Hải
Mục tiêu và các giải pháp đột phá năm 2025
Ngành TN&MT đặt mục tiêu hoàn thành toàn bộ các mục tiêu, nhiệm vụ đã đặt ra từ đầu nhiệm kỳ 2021 - 2025 với tinh thần: “Mục tiêu, nhiệm vụ nào chưa hoàn thành thì phải hoàn thành; mục tiêu, nhiệm vụ nào đã hoàn thành rồi thì phải tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả”.
Mục tiêu tổng quát: Chính sách, pháp luật được hoàn thiện, bao quát toàn diện các lĩnh vực của Ngành; tổ chức bộ máy được sắp xếp, kiện toàn tinh gọn, hoạt động hiệu quả; chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu về TN&MT được đẩy mạnh, phục vụ tốt cho công tác quản lý nhà nước của Bộ và các địa phương; các nguồn lực tài nguyên được quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả, bền vững; chất lượng môi trường được cải thiện, kiểm soát tốt các nguồn gây ô nhiễm; chủ động, linh hoạt trong huy động các nguồn lực ứng phó với biến đổi khí hậu; dự báo, cảnh báo chính xác, kịp thời tình hình khí tượng và các hiện tượng thời tiết cực đoan để chủ động phòng, chống, ứng phó.
Để đạt được các mục tiêu trên, Ngành đã đề ra 9 nhiệm vụ trọng tâm và 5 giải pháp quan trọng.
9 nhiệm vụ trọng tâm
1. Tổ chức thực hiện quyết liệt, mạnh mẽ việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy của Bộ và các cơ quan chuyên môn về TN&MT tại địa phương theo định hướng của Ban Chỉ đạo Trung ương và Ban Chỉ đạo của Chính phủ về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW bảo đảm tiến độ, mục tiêu theo yêu cầu.
2. Tập trung hoàn thiện thể chế tạo đột phá thúc đẩy giải phóng nguồn lực tài nguyên, phát triển sản xuất kinh doanh, giải quyết các vấn đề xã hội, bảo vệ môi trường cho phát triển bền vững, trong đó: Triển khai đồng bộ, đầy đủ, toàn diện các quy định của Luật Đất đai năm 2024, Luật Tài nguyên nước năm 2023, Luật Địa chất và Khoáng sản năm 2024, các quy định mới sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025 của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Hoàn thành, trình ban hành và ban hành theo thẩm quyền các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Địa chất và Khoáng sản năm 2024, bảo đảm đồng bộ, thống nhất và kịp thời có hiệu lực đồng thời với Luật.; Đề xuất sửa đổi Luật Khí tượng Thủy văn năm 2015; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo năm 2015; Luật Đa dạng sinh học năm 2008; Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.
3. Xây dựng, hoàn thiện các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành; kết nối, liên thông cơ sở dữ liệu TN&MT với hệ thống thông tin/cơ sở dữ liệu của Chính phủ, các địa phương, Bộ, ngành. Ưu tiên xây dựng, đưa vào vận hành Hệ thống thông tin đất đai tập trung, thống nhất, đa mục tiêu.
4. Tổ chức thực hiện tốt các đề án, nhiệm vụ thuộc Chương trình công tác của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; giao chỉ tiêu, xác định các nhiệm vụ trọng tâm, các khâu đột phá, trách nhiệm cụ thể cho từng đơn vị, cá nhân trong kế hoạch hành động của Ngành thực hiện các Nghị quyết: số 01/NQ-CP, số 02/NQ-CP của Chính phủ.
5. Xác định sớm nội dung, đối tượng thanh tra, kiểm tra để hướng dẫn các địa phương xây dựng kế hoạch thanh tra năm 2025 để đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ, tránh chồng chéo giữa Trung ương và địa phương. Thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở từng cấp; tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc Thủ tướng Chính phủ giao và các vụ việc thuộc thẩm quyền, trách nhiệm của Bộ.
6. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính; tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức, siết chặt kỷ luật, kỷ cương. Tiếp tục đơn giản hóa TTHC trong xây dựng, trình ban hành VBQPPL; tạo lập hành lang pháp lý, cơ sở sở dữ liệu để thực hiện cung cấp dịch vụ công nhất là trong lĩnh vực đất đai cho người dân.
7. Tăng cường chủ động hội nhập, mở rộng hợp tác quốc tế tham gia tích cực vào các nỗ lực chung toàn cầu về bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, Đẩy mạnh tham gia các sáng kiến quốc tế và khu vực về TN&MT.
8. Phát triển nghiên cứu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh chuyển giao khoa học và công nghệ tiên tiến trên thế giới; phát triển đội ngũ cán bộ khoa học có trình độ cao; tăng cường hình thức đặt hàng của các cơ quan quản lý nhà nước, đảm bảo trọng tâm, trọng điểm, giải quyết các vấn đề mới đặt ra với Ngành.
9. Tăng cường công tác truyền thông để nâng cao ý thức trách nhiệm của từng người dân, tổ chức, tạo sự chuyển biến của toàn xã hội trong công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
05 giải pháp đột phá quan trọng
Một là, tập trung thực hiện sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy theo chỉ đạo của Trung ương và Chính phủ về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW.
Hai là, tiếp tục cải cách, hoàn thiện thể chế, bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật để phát huy nguồn lực về tài nguyên và môi trường, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.
Ba là, hoàn thiện và vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai liên thông với các cơ sở dữ liệu quốc gia. Đẩy mạnh chuyển đổi số trên tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ.
Bốn là, tạo sự chuyển biến căn bản về tư duy và hành động đối với công tác bảo vệ môi trường. Cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường ở các lưu vực sông và ô nhiễm không khí tại các đô thị.
Năm là, tiếp tục tăng cường công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học; chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; thực hiện chuyển đổi xanh nhằm hướng tới kinh tế tuần hoàn và kinh tế các-bon thấp để thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.
Theo Cổng TTĐT Bộ Tài nguyên và Môi trường
