* Địa phương lúng túng
Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tình hình triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản do Chính phủ tổ chức vào ngày 8/10, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân cho biết, đã có 50/63 tỉnh, thành phố đã ban hành một số văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai. tuy nhiên, chưa có địa phương nào ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền. Một số địa phương chưa ban hành văn bản nào để triển khai thực hiện.
Trong 50/63 tỉnh, thành phố đã ban hành văn bản thì chỉ có tỉnh Hải Dương ban hành đầy đủ các nội dung được giao quy định chi tiết trong Luật. Các địa phương còn lại nội dung ban hành chủ yếu liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tái định cư, quy định về hạn mức giao đất, công nhận quyền sử dụng đất, điều kiện tách thửa hợp thửa…
Tại Hội nghị Đối thoại “Tuyên truyền, phổ biến, thực thi hiệu quả chính sách, pháp luật về đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản” do Hiệp hội Bất động sản tổ chức ngày 15/10, liên quan tới triển khai thi hành, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam - Nguyễn Văn Đính cho biết, hiện nay, qua tiếp cập với các địa phương thì nhận thấy nhiều địa phương còn bỡ ngỡ trong việc thực thi pháp luật, nên tỷ lệ công việc được xử lý rất ít.
Ví dụ như các dự án đền bù giải phóng mặt bằng, họ phản ánh là phải đền bù 100% mới được giải phóng mặt bằng nhưng điều này rất khó khiến nhiều dự án bị cản trở. Ngoài ra, còn có các vấn đề khác như đấu giá, đấu thầu, tính tiền sử dụng đất…
Vì vậy, chúng tôi mong rằng thời gian tới, các quy định mới của luật sẽ được phổ biến và có những hướng dẫn cụ thể để nhanh chóng được áp dụng triển khai. Điều này, rất cần sự quan tâm và chung tay của các bộ có liên quan.
Nói rõ thêm những vướng mắc trong thực tế triển khai Luật tại địa phương, đại diện Hiệp hội Bất động sản Bắc Giang bày tỏ: Khoản 4 điều 116 Luật Đất đai về căn cứ giao đất cho thuê đất, cho phép sử dụng đất có nêu “trường hợp quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án có phân kỳ tiến độ hoặc việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo tiến độ thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất quyết định việc giao đất, cho thuê đất theo tiến độ của dự án đầu tư, tiến độ thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”. Đây là quy định mới của Luật Đất đai 2024.
Tuy nhiên, các cơ quan quản lý ở tỉnh không thống nhất và không hiểu rõ việc thu hồi giao đất theo tiến độ là như thế nào? Liệu có phải là UBND cấp huyện thu hồi đất, giải phóng mặt bằng sạch đến đâu thì giao đất đến đó, nếu giao như vậy thì có ảnh hưởng gì đến việc xác định giá đất giữa các lần giao đất hay không?
Bên cạnh đó, tiến độ thu hồi bồi thường hỗ trợ tái định cư sẽ phải căn cứ vào quy định nào để đảm bảo quy định của pháp luật? Nếu trong dự án đầu tư ban đầu chưa xác định thì có phải là căn cứ vào kế hoạch giải phóng mặt bằng đã được UBND huyện phê duyệt? Nếu như trước đây cũng đã có kế hoạch nhưng cũng không xác định được tiến độ như thế nào thì giờ UBND cấp huyện có bổ sung tiến độ để làm cơ sở giao đất như ký bù hợp đồng so với hợp đồng cũ trước đó hay không?
Vẫn biết các địa phương chịu áp lực lớn về mặt thời gian và độ khó của các vấn đề, điển hình như các vướng mắc về tính tiền sử dụng đất đối với đất ở do chủ đầu tư dự án nhận chuyển nhượng; xử lý đối với đất do doanh nghiệp nhà nước sử dụng sau quá trình cổ phần hóa; tính tiền sử dụng đất đối với doanh nghiệp đã thay đổi tên; vướng mắc thẩm quyền cấp giấy chứng nhận trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất... Song việc không thể hoàn thành các văn bản hướng dẫn ảnh hưởng rất lớn đến việc triển khai 3 luật quan trọng này, nhất là Luật Đất đai năm 2024, do Luật này có nhiều nội dung quan trọng đã được phân cấp cho chính quyền địa phương.
Đoàn kiểm tra liên ngành làm việc với UBND tỉnh Đắk Lắk về việc ban hành các văn bản quy định chi tiết được giao trong Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và các Nghị định ngày 10/10.
* Đôn đốc tiến độ, hướng dẫn thực thi
Ngay sau Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tình hình triển khai 3 Luật về đất đai, nhà ở, ngày 10/10, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các địa phương về việc tập trung chỉ đạo, triển khai thi hành Luật Đất đai năm 2024. Tại văn bản này, Thủ tướng đã phê bình các địa phương còn chậm trễ trong việc ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2024 và yêu cầu hoàn thành việc này trước ngày 15/10/2024. Thủ tướng yêu cầu các địa phương chậm ban hành văn bản quy định theo thẩm quyền phải đánh giá nguyên nhân, tác động ảnh hưởng; tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân để xảy ra việc ban hành chậm, báo cáo Thủ tướng kết quả xử lý trước ngày 15/10.
Các tỉnh, thành tập trung chỉ đạo ban hành đầy đủ những nội dung được giao quy định chi tiết trong Luật Đất đai, hoàn thành trước ngày 15/10, báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Các địa phương chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nếu để chậm trễ ban hành các văn bản nêu trên.
Bên cạnh đó, người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu các đơn vị cần chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thi hành Luật Đất đai có hiệu quả tại địa phương, bao gồm kiện toàn tổ chức bộ máy của tổ chức phát triển quỹ đất và văn phòng đăng ký đất đai; bố trí nguồn nhân lực, kinh phí, xây dựng cơ sở dữ liệu, ban hành các định mức kinh tế, đơn giá sản phẩm...
Để đôn đốc các địa phương khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật theo thẩm quyền, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành về tình hình tổ chức triển khai thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản.
Ngay sau Công điện của Thủ tướng, Bộ TN&MT đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành gồm: Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính… kiểm tra tại 5 tỉnh thành phố: Đà Nẵng, Bình Phước, Phú Yên, An Giang, Đắc Lắk từ 8 -14/10/2024.
Tại các buổi làm việc với 5 địa phương, về triển khai Luật Đất đai 2024 cho thấy, do có sự điều chỉnh về thời điểm có hiệu lực của Luật Đất đai 2024 (sớm 5 tháng so với quy định) kể từ ngày 1/8/2024 và thời điểm Chính phủ ban hành các Nghị định hướng dẫn ngay sau thời điểm ngày 1/8/2024 nên địa phương có sự bị động nhất định. Nhất là, các văn bản quy định chi tiết được các Luật giao cho địa phương ban hành có nhiều nội dung mới, có nội dung khá phức tạp, phải mất nhiều thời gian; đồng thời có nhiều nội dung thực tế ở địa phương chưa phát sinh, nên các cơ quan chuyên môn cần có thời gian để có thể nghiên cứu, soạn thảo các quy định đảm bảo phù hợp với thực tế tại địa phương, đúng quy định pháp luật.
Đoàn công tác đã đề nghị UBND các địa phương tập trung chỉ đạo các Sở, ban, ngành, địa phương để sớm hoàn thiện dự thảo báo cáo gửi đoàn kiểm tra để có cơ sở ý kiến với các bộ, ngành Trung ương; học tập kinh nghiệm của các tỉnh, thành phố đã hoàn thành quá trình triển khai luật và các văn bản hướng dẫn để đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của người dân; tập trung rà soát kỹ văn bản trước khi ban hành cho phù hợp với địa phương; ưu tiên lựa chọn những nội dung cấp thiết để triển khai thực hiện kịp tiến độ. Đối với các khó khăn, lúng túng của các phương, đoàn sẽ tổng hợp báo cáo cấp có thẩm quyền và có ý kiến phản hồi với tỉnh trong thời gian sớm nhất.
Theo Cổng TTĐT Bộ Tài nguyên và Môi trường
